Jangan Abaikan Jika Anak Naik Gelembung Pada Tangan, Kaki & Mulut. Itu Tanda Terkena HFMD!

Kes kaki, tangan dan mulut (HFMD) mencatatkan peningkatan ketara apabila merekodkan sebanyak 22,463 kes di seluruh negara pada Minggu Epid 17/2022.

Ketua Pengarah Kesihatan, Tan Sri Dr Noor Hisham Abdullah berkata, jumlah itu meningkat 12.8 kali ganda berbanding pada minggu sama pada tahun lalu yang mencatatkan 1,752 kes.

“Kes HFMD banyak berlaku dalam kalangan kanak-kanak berusia antara kosong hingga enam tahun iaitu sebanyak 21,508 kes atau 96 peratus.

“Ia diikuti kumpulan umur antara tujuh hingga 12 tahun iaitu 729 kes atau tiga peratus dan selebihnya berlaku dalam lingkungan usia lebih 12 tahun,” katanya dalam kenyataan,5 Mei lalu.

Dr Noor Hisham berkata, sehingga kini, sebanyak 767 wabak dilaporkan di Malaysia dengan tiga negeri mencatatkan kes wabak tertinggi.

Ayuh ketahui bagaimana ia tersebar dan cara merawatnya.

Penyakit tangan kaki dan mulut HFMD

Hand-foot-and-mouth-disease atau HFMD, adalah jangkitan virus ringan yang mudah merebak kepada anak kecil, dikenali sebagai virus coxsackie.

Simptom penyakit tangan kaki dan mulut HFMD

HFMD boleh mengakibatkan wujudnya beberapa gejala, seperti:

• Demam
• Sakit tekak
• Berasa tidak sihat
• Gelembung (blister) kemerahan yang menyakit pada lidah, gusi dan bahagian dalam pipi
• Ruam merah tidak gatal tetapi adakalanya melepuh pada tapak tangan dan kaki, serta punggung
• Kerengsaan pada bayi dan kanak-kanak
• Penyakit tangan kaki dan mulut HFMD turut boleh menyebabkan anak hilang selera makan

Demam merupakan tanda pertama HFMD, kemudian sakit tekak dan kurang selera makan. Selepas 1-2 hari demam, luka menyakitkan akan muncul pada depan mulut atau tekak.

Kemudian ruam akan berkembang pada tangan, kaki serta punggung dalam masa 1 atau 2 hari.

Bagaimana penyakit tangan kaki dan mulut HFMD menular?

Punca HFMD adalah jangkitan virus coxsackie A16. Ia tergolong dalam kumpulan virus yang disebut nonpolio enterovirus.

Pengambilan secara oral adalah sumber utama jangkitan virus dan penyakit HFMD. Individu dengan penyakit ini boleh menularkan jangkitan melalui:

• Rembesan daripada hidung atau cecair tekak
• Air liur
• Cecair daripada lepuh
• Najis
• Titisan air yang disembur ke udara selepas batuk atau bersin

Perkara biasa dalam persekitaran penjagaan kanak-kanak

Penyakit tangan kaki dan mulut HFMD cenderung terjadi pada kanak-kanak di pusat asuhan kerana kekerapan penukaran lampin dan latihan tandas, serta disebabkan anak kecil sering memasukkan jari ke dalam mulut.

Virus ini boleh berada dalam tubuh selama berminggu-minggu setelah tanda dan simptom hilang. Ini bermakna si kecil masih boleh menjangkiti individu lain.

Sesetengah individu, khususnya dewasa boleh menyebarkan virus tanpa menunjukkan gejala penyakit ini.

Rawatan penyakit tangan kaki dan mulut & langkah pencegahan

Penyakit tangan kaki dan mulut HFMD adalah virus, jadi pengambilan antibiotik tidak akan membantu.

Perkara berikut dapat membantu membuatkan si kecil lebih selesa:

• Untuk anak 6 bulan ke atas, berikan acetaminophen atau ibuprofen untuk mengurangkan demam, sakit kepala dan sakit tekak. Jangan berikan ibuprofen kepada anak di bawah usia 6 bulan. Baca label untuk mengetahui dos tepat mengikut usia anak
• Untuk anak kurang daripada 6 tahun, jangan berikan ubat selesema daripada farmasi (OTC) tanpa bertanyakan kepada doktor

Jangan berikan aspirin kerana ia boleh mengembangkan sindrom Reye yang boleh menyebabkan kematian

Jika anak berusia lebih 1 tahun, pastikan pengambilan cecair yang mencukupi. Berikan mereka air, susu, jus epal atau aiskrim popsicle. Elakkan jus buah tinggi asid seperti jus oren atau lemon karena ia boleh merengsakan luka dalam mulut

Bagi anak bawah usia setahun, teruskan penyusuan susu ibu atau susu formula
Tawarkan makanan mudah ditelan seperti kentang lenyek, oat atau telur

Rawatan penyakit tangan kaki dan mulut jika anak sakit tekak:

• Bagi anak setahun ke atas, berikan sup, jus epal atau letakkan ½ sudu teh cecair antasid tanpa aspirin di depan mulut selepas makan
• Untuk anak 4 tahun ke atas, berikan lozeng atau semburan tekak tanpa benzocaine yang berbahaya kepada kanak-kanak. Boleh juga bilaskan mulut selepas makan dengan 1 sudu teh cecair antasid tanpa aspirin
• Anak 6 tahun ke atas pula sudah boleh berkumur tanpa menelan, jadi gunakan campuran ¼ sudu teh garam bersama segelas air suam. Kumurkan campuran 2-3 kali sehari, mengikut keperluan. Pastikan mereka meludahkannya selepas berkumur

Langkah mencegah penyakit tangan kaki dan mulut HFMD

Setelah mengetahui cara rawatan penyakit tangan kaki dan mulut dan pastinya anda ingin mengetahui jika ada vaksin yang boleh mencegah HFMD, bukan?

Malangnya, tiada vaksin untuk mencegah HFMD. Virus mudah merebak pada minggu pertama seseorang individu itu jatuh sakit dan kekal di dalam tubuh walaupun selepas sembuh.

Cara mencegah penularan HFMD dengan:

• Mengajar anak untuk tidak menyentuh ruam, elak daripada memasukkan jari dan mainan ke dalam mulut serta tidak menggosok mata
• Sentiasa ingat untuk membasuh tangan dengan sabun dan air selepas menyentuh ruam, pergi ke bilik air sebelum mengendalikan makanan, sebelum makan, serta setelah menukar lampin. Jangan lupa untuk mendidik anak melakukan amalan yang sama
• Ajarkan anak untuk bersin atau batuk ke tisu atau lengan bajunya
• Cuci dan disinfeksi bilik air, mainan dan barang lain yang disentuh anak dengan sabun dan air atau menggunakan pembasmi kuman
• Jangan berkongsi cawan minum, peralatan makanan atau barangan peribadi seperti tuala dan berus gigi
• Elakkan daripada memeluk dan mencium anak yang dijangkiti

Kredit: Hello Doktor